Εργοδότηση
ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Πρόσβαση στην απασχόληση αιτητών ασύλου επιτρέπεται μετά την παρέλευση ενός μήνα από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης ασύλου σε καθορισμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητος και επαγγέλματα όπως αυτοί ορίζονται από το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Μία επιχείρηση/ εργοδότης που επιθυμεί να προσλάβει έναν αιτούντα άσυλο πρέπει να είναι εξουσιοδοτημένος για να απασχολεί αλλοδαπούς και πρέπει να έχει σφραγισμένη τη σύμβαση εργασίας από το επαρχιακό Γραφείο Εργασίας.

Σύμφωνα με την τροποποίηση του Άρθρου 19 του Περί Προσφύγων Νόμου, οι δικαιούχοι επικουρικής προστασίας έχουν, όπως και οι αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, άμεση πρόσβαση σε απασχόληση από την ημερομηνία που τους κατοχυρώνεται το δικαίωμα της προαναφερόμενης απόφασης. Δεν υπάρχουν περιορισμοί σχετικά με την απασχόληση σε συγκεκριμένους τομείς ή επαγγέλματα στην αγορά εργασίας. Επίσης, δεν απαιτείται έγκριση της σύμβασης εργασίας μεταξύ του εργοδότη και του ατόμου με καθεστώς επικουρικής προστασίας από το Τμήμα Εργασίας.
ΥΠΗΚΟΟΙ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ
Πριν την είσοδο τους στην Κύπρο για απασχόληση, οι υπήκοοι τρίτων χωρών πρέπει να υποβάλλουν αίτηση για άδεια παραμονής και εργασίας στο τμήμα μετανάστευσης της Κύπρου. Μετά την εγγραφή τους στις αρχές, θα λάβουν άδεια εισόδου. Η άδεια αυτή έχει συγκεκριμένη διάρκεια. Η προσωρινή άδεια παραμονής και εργασίας μπορεί να ανανεωθεί υποβάλλοντας τα απαραίτητα έγγραφα δύο μήνες πριν την ημερομηνία λήξης της.
Οι Υπήκοοι Τρίτων Χωρών μπορούν να:
- Αιτηθούν για βίζα στη βάση της σύμβαση εργασίας
– Υποβάλουν αίτηση για αριθμό κοινωνικών ασφαλίσεων
– Η βίζα μπορεί να ανανεωθεί υπό συγκεκριμένους όρους
Οι εργοδότες που επιθυμούν να προσλάβουν ένα υπήκοο τρίτης χώρας ως οικιακή βοηθό, πρέπει να κάνουν αναζήτηση μέσω EURES (Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Απασχόλησης), δηλαδή να δημοσιεύσουν την αγγελία στον τύπο, σε εμφανή θέση, σε τουλάχιστο δύο εφημερίδες μαζικής κυκλοφορίας, καθώς επίσης και στην υπηρεσία EURES για 3 εβδομάδες.
Για την υποβολή αίτησης άδειας εισόδου/παραμονής για υπήκοο τρίτης χώρας, απαιτείται η υποβολή τραπεζικής εγγύησης (εφεξής “εγγύηση)”. Η εγγύηση υποβάλλεται ώστε να καλύψει τα έξοδα απέλασης, εάν αυτή καταστεί απαραίτητη, στην περίπτωση που ο υπήκοος τρίτης χώρας είναι παράνομος μετανάστης.
Η εγγύηση μπορεί να πραγματοποιηθεί σε εμπορική τράπεζα ή σε συνεργατικό ίδρυμα και πρέπει να είναι προσωπική. Υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις, όπως για φοιτητές, όπου η εγγύηση μπορεί να είναι ομαδική.
Το ποσό της εγγύησης που πρέπει να καταβάλλεται εξαρτάται από τη χώρα καταγωγής των υπηκόων τρίτων χωρών, λόγω της διαφοράς των εξόδων απέλασης (αεροπορικά εισιτήρια, κτλ.). Το ποσό της απαιτούμενης εγγύησης για κάθε χώρα βρίσκονται στον παρακάτω σύνδεσμο.
Η τραπεζική εγγύηση πρέπει να ισχύει για τουλάχιστο δέκα (10) χρόνια. Σε περίπτωση αίτησης για ανανέωση μίας άδειας παραμονής, δεν απαιτείται νέα εγγύηση, υπό την προϋπόθεση ότι η προηγούμενη εγγύηση που καταχωρήθηκε είναι κοντά στη λήξη της καθώς και ότι καλύπτει την απαιτούμενη περίοδο παραμονής συν ένα (1) χρόνο. Για φοιτητές ισχύουν διαφορετικές προϋποθέσεις καθώς είναι δυνατή η καταβολή ομαδικής εγγύησης.
Για την επιστροφή της τραπεζικής εγγύηση που καταβλήθηκε για επαναπατρισμό, πρέπει να υποβληθεί γραπτή αίτηση από τον εργοδότη στο Τμήμα Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης. Η τραπεζική εγγύηση επιστρέφεται μόνο εάν ο εργαζόμενος έχει αποχωρήσει για την χώρα του ή στην περίπτωση που απασχολείται από άλλο νόμιμο εργοδότη, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να καταβάλει νέα τραπεζική εγγύηση.
Η τραπεζική εγγύηση δεν επιστρέφεται στις παρακάτω περιπτώσεις:
Ο εργαζόμενος μετατράπηκε σε παράνομο μετά την ακύρωση της παραμονής του.
Ο εργαζόμενος υπέβαλε αίτηση για άσυλο.
Ο εργαζόμενος καταδικάστηκε για ποινικό αδίκημα, συνεπώς θεωρείται παράνομος μετανάστης.
Ο εργαζόμενος εγκατέλειψε το χώρο διαμονής και εργασίας του και αναζητείται για σκοπούς απέλασης.
Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης γίνονται από όποιο άτομο απασχολείται ή αυτό-απασχολείται στην Κύπρο. Ο εργοδότης συνεισφέρει ισότιμα στις κοινωνικές ασφαλίσεις όλων του των εργαζόμενων. Οι εργαζόμενοι έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν εισόδημα από το ταμείο κοινωνικών ασφαλίσεων κατά τη διάρκεια των παρακάτω περιόδων:
- Άδεια ασθενείας
- Άδεια Μητρότητας
- Σωματική Βλάβη
- Σύνταξη
Ο εργαζόμενος πρέπει να συμπληρώσει τη σχετική αίτηση και να την υποβάλει στην αρμόδια αρχή, δηλαδή το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, (στο αρμόδιο τμήμα).
Ο κατώτατος μεικτός μισθός για τους υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι εργάζονται ως οικιακοί βοηθοί είναι από την 01/07/2013 €460. Από το μισθό αποκόπτεται 20,95% για σίτιση, 10% για στέγαση, 8,3% για κοινωνικές ασφαλίσεις και 2,65% για το γενικό σύστημα υγείας. Η ασφάλιση υγείας του εργαζόμενου πληρώνεται ισόποσα από τις δύο πλευρές.
ΦΟΙΤΗΤΕΣ
Σύμφωνα με πρόσφατο νόμο, ο οποίος βασίζεται σε ευρωπαϊκές οδηγίες, οι φοιτητές υπήκοοι τρίτων χωρών μπορούν πλέον να εργάζονται στην Κύπρο και να πληρώνονται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και σε συγκεκριμένα είδη απασχόλησης. Οι φοιτητές αναγνωρισμένων πανεπιστημίων ή πανεπιστημιακών προγραμμάτων δικαιούνται να εργάζονται μέχρι 20 ώρες τη βδομάδα σε συγκεκριμένα επαγγέλματα και συγκεκριμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητας. Πρέπει να είναι φοιτητές πλήρους απασχόλησης σε αναγνωρισμένα πανεπιστήμια ή κολλέγια (ή μερικά επιπρόσθετα εγγεγραμμένα κολλέγια) και πρέπει να έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον έξι μήνες πλήρους φοίτησης στην Κύπρο.
Πρέπει να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους Κύπριους εργαζόμενους. Όλα τα ελάχιστα εργατικά πρότυπα πρέπει να τυγχάνουν σεβασμού. Το Υπουργείο έχει ετοιμάσει ένα πρότυπο συμβόλαιο εργασίας για να χρησιμοποιείται σε αυτές τις περιπτώσεις. Το πρότυπο συμβόλαιο διατίθεται στα Επαρχιακά Γραφεία Εργασίας.
Τα επαγγέλματα και οι οικονομικές δραστηριότητες που καλύπτονται παρουσιάζονται με λεπτομέρεια στο Διάταγμα που εκδόθηκε από το Υπουργείο. Τα τυπικά επαγγέλματα που περιλαμβάνονται είναι τα ακόλουθα:
- Σταθμός βενζίνης
- Πλυντήριο αυτοκινήτου
- Φροντιστές ηλικιωμένων
- Γεωργία/κτηνοτροφία, αλιεία
- Αρτοποιεία
- Οδηγοί παράδοσης φαγητού
Τα απαραίτητα έγγραφα για όσους επιθυμούν να εργαστούν και για τους εργοδότες τους είναι τα ακόλουθα:
- Άδεια παραμονής σε ισχύ (με ημερομηνία τουλάχιστον 6 μηνών)
- Σύμβαση εργασίας, υπογεγραμμένη και από τα δύο μέρη
- Ένα ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων σπουδών – να μην συμπίπτει με τις ώρες εργασίας.
Οι φοιτητές πρέπει να λάβουν αρχικά φοιτητική άδεια παραμονής από το Τμήμα Μετανάστευσης. Έπειτα, πρέπει να υπογράψουν σύμβαση εργασίας με έναν εργοδότη και να την καταχωρήσουν στο Επαρχιακό Γραφείο Εργασίας για έγκριση. Το Γραφείο Εργασίας θα εξετάσει εάν ικανοποιούνται οι βασικοί όροι και έπειτα θα εγκρίνει το συμβόλαιο. Ο Νόμος προνοεί ποινές (πρόστιμο ή φυλάκιση) για όσους παραβιάζουν τις διατάξεις του.
Τα πιο πάνω είναι για σκοπούς γενικής ενημέρωσης. Για περισσότερες πληροφορίες, δείτε την Τροπολογία του Νόμου για τους Αλλοδαπούς και τη Μετανάστευση Αρ. 184(I) 2007 και το Διάταγμα που εκδόθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2009 από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.